Een comfortabele, betaalbare designzetel met eindeloos te recycleren en te vervangen onderdelen en een QR-code om het meubel levenslang op te volgen. Dat is het idee achter Sofar, de start-up van Nele Vlaeminck en Esther Noëth in De Tijd. ‘We hebben in de traditionele meubelsector veel weerstand moeten overwinnen’.
‘Ga er maar eens inzitten’, zeggen Nele Vlaeminck en Esther Noëth. Nauwelijks hebben we ons neergevlijd of de twee beginnen de sofa uit elkaar te halen. De kussens gaan eruit en ook de arm- en rugleuning blijken afneembaar. Elke linnen hoes is afritsbaar en wasbaar. ‘We wilden een sofa ontwikkelen die volledig uit elkaar te halen is tot zijn individuele onderdelen. Daarom geen schuimblokken als kussens die gelijmd worden op het onderframe, waar de stof rond wordt geniet. Bij ons is elk onderdeel afneembaar, en daardoor wasbaar, vervangbaar en recycleerbaar.’
Modulair en circulair
Dat ‘ecodesign’ maakt het meubel van Sofar, zoals de start-up van Vlaeminck en Noëth heet, modulair en circulair. Het meubel is eenvoudig uit te breiden tot een ruim hoeksalon, en kan zo meegroeien met een gezin, levensfase of woning. Bovendien is elk onderdeel gemaakt uit één materiaal: linnen, wol, polyester voor de bekleding, aluminium voor het frame en metalen veren voor het binnenwerk. Alles is herbruikbaar of recycleerbaar. De pocketveren komen van het Limburgse Veldeman Bedding, een pionier in de recyclage van matrassen. Daardoor moet de sofa lang meegaan, is hij makkelijk te onderhouden of te herstellen, en kunnen de onderdelen hergebruikt en in het slechtste geval gerecycleerd worden.
Tommorowland
Vlaeminck kwam op het idee tijdens de coronajaren, waarin ze ‘tijd had creatief na te denken’. De voorbije jaren bouwde de communicatiewetenschapper een carrière uit als interieurontwerpster, na 15 jaar gewerkt te hebben in de media. Ze kreeg bekendheid door de inrichting van ‘Het Huis’ en ‘Die Huis’ voor het gelijknamige tv-programma van Eric Goens. Ook de inrichting van de kantoren van Tomorrowland is van haar hand.
Al langer stoort ze zich aan de ‘take, make, use en waste’-cultuur van de interieur- en meubelsector. ‘Ik ben de dochter van een ambachtelijke stoffeerder uit Kortrijk. Maar de tijden zijn veranderd. Herstofferen kost vandaag zo veel dat je al snel de raad krijgt een nieuwe zetel te kopen. En dus koopt de consument gemiddeld om de zeven jaar een nieuwe sofa. Dat lineaire economische model resulteert in 11 miljoen ton meubelafval per jaar, alleen al in Europa. Met deze sofa wilde ik de manier van produceren en consumeren van meubelen herdenken.’
Vlaeminck liep Noëth, een studente productontwikkeling aan de Universiteit Antwerpen, in de coronaperiode tegen het lijf, toen die op zoek was naar een styliste voor onlinekookworkshops met chef-koks die door de lockdowns hun restaurants hadden moeten sluiten. Noëth: ‘Het klikte meteen. Voor haar idee van een circulaire designsofa zag ik vanuit mijn opleiding een pak mogelijkheden.’
Weerstand
Het kostte twee jaar brainstormen, knutselen en testen, marktonderzoek en partnerschappen opzetten met bedrijven, maar vandaag is hun product rijp voor de markt. ‘We hebben veel weerstand moeten overwinnen’, zegt Vlaeminck. ‘De meubelsector is heel traditioneel. Als twee – ook nog eens vrouwelijke – ondernemers komen vertellen dat het anders en beter kan, zie je veel gefronste wenkbrauwen.’ Nu, enkele dagen voor de officiële lancering van het nieuwe Belgische sofamerk, zijn de eerste twee tweezitters van Sofar verkocht. Binnen twaalf weken worden ze geleverd door het Limburgse familiebedrijf Mecam.
Enige speler?
Is Sofar het enige bedrijf dat met circulaire sofa’s op de markt komt? ‘Ongetwijfeld niet’, zegt Vlaeminck. ‘Maar we kennen geen bedrijven die daar ook een dienstenpakket rond aanbieden. Bij traditionele meubelmerken stopt de relatie met de klant zodra de zetel verkocht is. Bij ons begint die dan pas. Eigenlijk bieden we een zetel aan ‘as a service’. Door een QR-code op de sofa te scannen kan de eigenaar praktische info ontvangen, zoals onderhoudstips of een aanvraag om de kussenhoezen te reinigen of te vervangen.’
Wil een klant toch liever een andere zetel, dan neemt Sofar de oude terug in ruil voor een waarborg van enkele honderden euro’s, die inbegrepen zit in de prijs van de zetel (vanaf ongeveer 6.000 euro, inclusief btw voor een driezitter). Noëth: ‘De zetels maken we volledig op, zodat ze weer verkoopbaar worden. Voor die ontmanteling hebben we overeenkomsten met maatwerkbedrijven. Eigenlijk komt ons model erop neer dat we na verloop van tijd een enorme voorraad aan sofa’s hebben, niet in een duur magazijn, maar bij onze klanten.’
Sofar is een prille start-up die de komende jaren nog veel kapitaal nodig zal hebben. ‘Ik heb er al 100.000 euro in geïnvesteerd. Dat maakt me de grootste aandeelhouder’, zegt Vlaeminck, die ook CEO is van Sofar. ‘Het komende jaar zullen we nog eens 150.000 euro nodig hebben om door te groeien naar een productie van 40 sofa’s dit eerste jaar. Daarna komt er een moment waarop we echt moeten opschalen en een forse kapitaalinjectie nodig hebben van enkele businessangels of een durfkapitaalfonds. Vanaf dan kunnen we verder dromen. Ik zie onze sofa ook aanslaan in Nederland, Duitsland en Scandinavië.’